Het Rode Khmer-regime van Pol Pot staat te boek als één van de misdadigste ooit. Twee miljoen mensen vonden in vier jaar de dood. De executieplekken, de Killing Fields, zijn nu monumenten.
Een reis naar Cambodja is avontuurlijk. Niet alleen door de afgelegen bestemmingen of de dichte jungle, maar ook omdat de reis je door een land brengt dat veertig jaar geleden volstrekt ontoegankelijk was voor toeristen. Sinds het einde van het regime van de Rode Khmer heeft de bevolking echter een ongekende veerkracht en ambitie getoond.
Twee miljoen doden onder Pol Pot
Wie Cambodja beter wil leren begrijpen moet zich verdiepen in de bloedige burgeroorlog die het land jarenlang in zijn greep had. Daarvoor is een bezoek aan de Killing Fields noodzakelijk.
Tussen 1975 en 1979 kwamen in Cambodja bijna twee miljoen mensen om het leven tijdens het regime van de Rode Khmer onder communistisch leider Pol Pot. Meer dan één vijfde van de totale bevolking vond de dood door executies, hongersnoden en ziekte.
Vermoord omdat je een bril droeg
De Killing Fields zijn de plekken waar de Rode Khmer duizenden tegenstanders ombracht en in massagraven begroef. De slachtoffers waren gewone Cambodjanen die niet in het totalitaire agrarische systeem van de Rode Khmer pasten.
Leraren, studenten, stadsbewoners en intellectuelen werden vermoord. Zelfs mensen met een bril waren doelwit van de machthebbers, omdat verondersteld werd dat zij konden lezen.
In het systeem dat de Rode Khmer voor ogen had, moest iedere Cambodjaan op gemeenschappelijke boerderijen werken en was onderwijs en gezondheidszorg verboden. Iedereen die niet in dit systeem paste, werd gedood.
Tuol Sleng gevangenis
De Tuol Sleng gevangenis in Phnom Penh was het beruchte ondervragingscentrum van de Rode Khmer. Het was bovendien het voorportaal van het grootste Killing Field van Cambodja, Choeun Ek.
In het voormalige schoolgebouw van Tuol Sleng werden meer dan 17.000 mensen verhoord, voordat zij werden geëxecuteerd op Choeun Ek. Slechts zeven mensen overleefden hun tijd in het kamp.
Tegenwoordig is het gebouw een museum, waar bezoekers meer te weten kunnen komen over deze donkere periode uit de Cambodjaanse geschiedenis. Veel cellen en verhoorkamers zijn nog in hun oorspronkelijke staat en duizenden foto's van de slachtoffers staren naar de bezoekers.
Grootste Killing Field: Choeun Ek
Choeun Ek ligt vijftien kilometer buiten Phnom Penh. Op deze verlaten plek werden de gevangenen van Tuol Sleng geëxecuteerd en in massagraven begraven. Hun botten en schedels steken hier en daar nog boven de aarde uit. Het is een even afgrijselijk als afschrikwekkend beeld.
Choeun Ek herbergt vandaag de dag een speciaal monument voor de slachtoffers: een boeddhistische tempel, gevuld met vijfduizend schedels van ongeïdentificeerde geëxecuteerden.
Gedegen voorbereiding
Een bezoek aan Tuol Sleng en Choeun Ek zal het grootste gedeelte van de dag beslaan. Je kunt een georganiseerde tour vanuit Phnom Penh boeken, of zelf een motortaxi regelen.
Met enige voorkennis zijn de Killing Fields nog indrukwekkender. Lees je dus voor je bezoek goed in. Daar heb je echt voordeel van. Of bekijk de film The Killing Fields uit 1984. Deze film vertelt het waargebeurde verhaal van één van de slachtoffers van de Rode Khmer.
Wat moet je weten over de Killing Fields?
- Loop door de lege gangen van Tuol Sleng, de voormalige gevangenis in Phnom Penh. Aan de muren hangen de foto's van de 17.000 mensen die hier omkwamen.
- Luister naar de stilte bij Choeun Ek, het beruchte Killing Field vlakbij Phnomh Penh. Nog altijd klinkt hier geen vogelgezang.
- Bekijk de film The Killing Fields over het regime van Pol Pot. De Oscarwinnende film geeft je een huiveringwekkende kijk op de donkere periode uit de geschiedenis van Cambodja.
- Kijk binnen in de stupa die ter nagedachtenis aan de slachtoffers gebouwd is bij Choeung Ek. Het interieur laat de rillingen over je rug lopen.
- In heel Cambodja zie je nog overblijfselen van de dictatuur. Vrijwel alle Cambodjanen hebben een persoonlijke geschiedenis over die tijd, maar ze zijn meestal terughoudend met hun verhaal.
