Manali, het belangrijkste toeristenoord van Himachal, ligt aan het begin van de Kulluvallei, 108 kilometer ten noorden van Mandi. Hoewel het midden in het hoogste bergmassief van de regio ligt, is het vanaf de vlakte gemakkelijk over de weg bereikbaar.
Na een uur met het vliegtuig en een klein stukje rijden, of zestien uur met de bus vanuit Delhi, heb je vanaf de veranda van je hotel uitzicht op appelboomgaarden en dichte naaldbossen, plus de sneeuwvelden van de Solang Nala, die op een steenworp afstand naar het noorden lijken te liggen.
Hippies en wandelaars
Manali wordt steeds populairder bij binnenlandse toeristen, jaarlijks zo'n vijf miljoen, en trekt een eclectische mix van pasgetrouwde stelletjes, vakantiegangers, hippies, wandelaars en handelaren.
Het Manali dat in de jaren zeventig reizigers trok is zeker veranderd, hoewel je er nog steeds terecht kunt voor een majestueus berglandschap, warmwaterbronnen en uitstekende charas. Old Manali herinnert nog een beetje aan die tijd en het dorp Vashisht, met zijn steeds grotere keus aan guesthouses en cafés aan de overkant van de vallei, is een geliefde plek om te ontspannen.
Voor wandelaars is Manali een ideale uitvalsbasis, je kunt er zowel korte tochten als serieuze expedities maken. Talloze agenten bieden arrangementen. De ontspannen hotels in de schonere, groenere buitenwijken, en tientallen gezellige cafés en restaurants rond de welvoorziene bazaar zijn een verademing na de ontberingen van de bergpaden.
Pasjmina sjaals
De hoofdstraat van Manali, de Mall, is heel anders dan zijn naamgenoot in Shimla: een luidruchtige plek met veel activiteit. Je vindt er het busstation, verscheidene winkelcentra, reisagenten en een reeks hotels en restaurants. Je kunt er fantastisch mensen kijken, zoals plaatselijke bewoners met traditionele mutsen, Tibetaanse vrouwen in onberispelijke regenboogkleurige overgooiers, Nepalese dragers, boeddhistische monniken, groepjes Zanskari's in muffe wollen goncha's, souvenirjagende Indiase toeristen en een curieuze mix van westerlingen.
De dagen van Manali als authentieke pahari-bazaar eindigden toen de muildierkaravanen werden vervangen door Tatatrucks, maar je kunt er nog steeds heerlijk winkelen. Wollen goederen zijn de specialiteit, vooral de briljant versierde sjaals waar de Kulluvallei bekend om staat. Echte handgemaakte sjaals van zuiver scheerwol met borduurwerk kosten minimaal INR 500, voor een sjaal van de fijnste pasjminawol ben je zeker een paar duizend roepies kwijt.
Tibetaans shoppen op bazaar
Kijk goed rond en bezoek de fabriekswinkels met vaste prijzen voor een indruk van het assortiment: de door de regering gesponsorde Bhutico aan de Mall tegenover het toeristenkantoor, de Bodh Shawl fabriekswinkel ten zuiden van het busstation en de Great Hadimba Shop and Factory naast de Manutempel in Old Manali worden aanbevolen, het NSC (New Shopping Centre) bij het busstation heeft ook een goede selectie.
Elders rond de bazaar staan talloze kramen met handgeweven artikelen en karakteristieke kullu topi's, de trditionele hoedjes. Die met opzichtige, veelkleurige flappen en gouden biezen zijn typerend voor de vallei, maar je kunt ook kiezen voor de groenfluwelen variant uit Kinnaur.
Andere specialiteiten van Manali zijn Tibetaanse curiositeiten als gebedsmolens, amuletten, dorjees (bliksemschichten) en maskers. Over het algemeen kunnen alleen experts antiek van namaak onderscheiden. Hetzelfde geldt voor zilveren sieraden ingelegd met turkooizen en koraal, die niettemin aantrekkelijk en relatief goedkoop zijn.
Tempel van Hadimba
De Hadimba tempel, op een breed stenen plateau vijftien minuten lopen ten noordwesten van de bazaar, is het oudste heiligdom van Manali en de zetel van Hadimba (of 'Hirma Devi'), de vrouw van Bhima. Hadimba wordt als een incarnatie van Kali gezien en aanbeden in tijden van tegenspoed. Ze speelt ook een belangrijke rol bij het Dussehrafestival.
Hadimba zou het koninkrijk Kullu aan de voorvaderen van de radja's van Kullu hebben gegeven, en tot op de dag van vandaag wordt ze door de familie als 'grootmoeder' aanbeden en vereerd. De enorme, drie verdiepingen tellende houten pagode wordt bekroond door karmozijnrode wimpels, een koperen bal en een drietand (Shiva's trishul) en dateert uit 1553. Het is een replica van eerdere tempels die bij bosbranden werden verwoest. De gevel is fraai bewerkt met olifanten, krokodillen en volksgoden.
Ritje per jak
Het sobere heiligdom, bereikbaar door een deur met wilde steenbokhoorns, wordt gedomineerd door een paar grote keien. Een ervan bevat de steen waarop tijdens belangrijke rituelen geiten en buffels worden geofferd. De uitsparing in het midden, naar verluidt de voetafdruk van Vishnu, leidt het bloed naar Hadimba's mond.
Voor bezoekers zijn er kraampjes met frisdranken en curiositeiten, en onder het toeziend oog van de godheid kunnen jakritjes worden gemaakt. Het nabijgelegen Kullu Cultural Museum (INR 10) bezit modellen van tempels in de vallei.
