Mataram is de grootste stad van Lombok, de hoofdstad van de provincie Nusa Tenggara Barat of NTB. De stad bestaat uit zes deelgemeenten en is van west naar oost ongeveer acht kilometer lang. Ze ligt vijf kilometer ten zuiden van het toeristenoord Senggigi.
Er is niet veel te zien, de hotels zijn onaantrekkelijk, dus de meeste bezoekers komen hier voor hoogstens een paar uur, om wat rond te snuffelen op de markten en in de Mataram Mall, Lomboks modernste en best voorziene winkelcentrum. Of anders om het museum te bezoeken en om wat authentieke Sasak-etenswaren in te kopen.
Administratief centrum
Het administratieve centrum is Mataram zelf, een gemeente met brede, door bomen omgeven lanen en indrukwekkende overheidsgebouwen, zoals de immigratiedienst, maar verder is er weinig interessants te zien.
Direct ten oosten hiervan ligt Cakranegara, of Cakra (spreek uit sjakra), het commerciële hart van de stad, rondom de altijd drukke Mataram Mall. In de achttiende eeuw was dit de hoofdstad van Lombok, tijdens het hoogtepunt van het Balinese bewind, en het is nog steeds het meest Balinese deel van het eiland.
Puri Mayura en Pura Meru
Twee van de voornaamste bezienswaardigheden van de stad - Puri Mayura en Pura Meru - dateren uit die periode. Helemaal in het westen van de stad, dicht bij Senggigi, ligt de welvarende havenstad Ampenan aan de monding van de Kali Jangkok. Dit is het traditioneelste en sfeervolste deel van de stad, met nauwe straatjes en een doolhof van winkelpanden die ooit bewoond werden door Chinese en Arabische handelaars.
Ook de chaotische Kebon Roek-markt ligt hier, net als het regionale museum en het kantoor van de toeristeninformatie. Vanuit Mataram zijn diverse bezienswaardigheden gemakkelijk bereikbaar, zoals de pottenbakkerijen van Banyumulek, het Taman Narmada Park en de hindoe-moslimtempel van Pura Lingsar.
Museum Negeri Provinsi
Het Museum Negeri Provinsi Nusa Tenggara Barat, Jl Panji Tilar Negara 6, Ampenan (dinsdag-donderdag en zondag 8-14, vrijdag 8-11, zaterdag 8-12.30 uur, feestdagen gesloten, Rp 1000), toont de geschiedenis, de geologie en de cultuur van Lombok en Soembawa en is een kort bezoek best waard, al is er weinig informatie in het Engels.
Tot de hoogtepunten behoren een maquette van de Rinjani, verzamelingen van plaatselijk vervaardigd textiel, heilige krissen en voorwerpen uit het dagelijkse leven van de Sasaks en de Balinezen van Lombok.
Pura Meru tempel
De voornaamste bezienswaardigheid van de stad is Pura Meru (gift, sarong en sjaal beschikbaar), ook bekend als Pura Mayura, de grootste Balinese tempel op Lombok, aan de Jalan Selaparang in de Balinese wijk Cakranegara.
Hij is in 1720 gebouwd tijdens de Balinese overheersing van West-Lombok, om de verschillende hindoegroeperingen op Lombok te verenigen. De candi bentar (gespleten poort) met taferelen uit de Ramayana is de moeite waard.
Aan de overkant liggen de formele tuinen met waterpartijen van Puri Mayura (waterpaleis Mayura; dagelijks 8-18 uur, donatie plus Rp 20.000 voor een gids, naar keuze). Dit is in 1744 aangelegd, kort na de tempel, maar het is opnieuw ingericht en heeft niets bijzonder opmerkelijks.
Winkelen
Van de vele markten van Mataram is Kebon Roek in Ampenan wel de allerdrukste. Het staat er dag en nacht vol stalletjes waar voedsel en huishoudelijke artikelen worden verkocht. De markt in Cakranegara is net wat minder hectisch.
Het grootste moderne winkelcentrum van de stad is de Mataram Mall, met een warenhuis, computer- en telefoonwinkels, de boekhandel Karisma, met kaarten maar nauwelijks iets in het Engels, en - heel nuttig voor iedereen die de Rinjani wil beklimmen - de sportzaak Eiger (tweede verdieping), die alles heeft van wandelschoenen tot fleecekleding, tegen lokale prijzen.
De beste supermarkt voor handnijverheidsproducten is de Sayang Sayang Kunstmarkt (dagelijks 9-18 uur) op Jalan Jend Sudirman, met een ruime keuze. De ikat-showroom met atelier Slamet Riady, Jl Tanun 10, achter Jalan Hasanudin in Cakranegara (zondag-vrijdag 8-18, zaterdag 8-14 uur, T0370/631196), vervaardigt geweven ikat-stoffen van hoge kwaliteit, die veel lijken op die uit Bali.
Lombok Pearls Collection
Voor goede, plaatselijk gecultiveerde Zuidzeeparels en voor geïmporteerde zoetwaterparels moet je achter de lokale toeristen aan lopen die samendrommen bij de Lombok Pearls Collection, Jl Achmad Yani 2 in Selagalas, ten oosten van Cakranegara.
Voor goedkopere alternatieven kun je terecht in de voorstad Sekarbela, twee kilometer ten zuiden van Mataram, waar de parelwinkels (maandag-zaterdag) aan de hoofdweg liggen, ten westen van het kruispunt van Jalan Gajah Made en Jalan S Kaharudin.
