Het afgelegen Attapeu is een lommerrijke plaats met bijna 20.000 inwoners: voornamelijk Vietnamezen, Chinezen en Lao Loum. Attapeu ligt bij een bocht van de rivier Xe Khong, ten zuiden van de plaats waar die samenvloeit met de Xe Kaman. De toegang tot de stad is flink verbeterd en er zijn bussen die dagelijks over de verharde weg tussen Attapeu en Pakse pendelen. Het is een prettige bestemming vergeleken met warme, stoffige steden zoals Sekong en Salavan.
Vlak bij Attapeu splitste de Ho Chi Minh-route zich: de ene tak liep zuidwaarts naar Cambodja, de andere naar Zuid-Vietnam. Maar ook al was Attapeu de laatste halte in Laos waar men Noord-Vietnamese voorraden kon inslaan, op de een of andere manier ontsnapte de stad aan de ernstige gevolgen van de oorlog die andere plaatsen in het zuiden van de kaart veegde.
Heropvoedingskamp
De stad is een oase tussen de ruige bergen. Dat verklaart misschien waarom het koninklijk Laotiaanse leger, dat Attapeu eind jaren zestig beheerste, aarzelde om de strijd aan te gaan met zijn tegenstanders. Het leverde de royalistische troepen bij de Amerikanen de bijnaam 'fastest army running' op, afgeleid van FAR, de oude Franse afkorting van het leger. Toen de Pathet Lao aankondigde dat ze van plan waren de stad in april 1970 in te nemen, deden de royalisten hun bijnaam eer aan en vluchtten
Vijf jaar later veranderde de Pathet Lao de provincie in een heropvoedingskamp. De Pathet Lao vond het waarschijnlijk niet meer dan gepast hun tegenstanders een koekje van eigen deeg te geven. Ze hadden tijdens hun dertigjarige strijd immers in de meest afgelegen gebieden van het land geleefd.
Dan was er toch geen enkele stad beter geschikt dan Attapeu, die zelfs naar negentiende-eeuwse Laotiaanse maatstaven bekendstond om zijn 'extreem ongezonde omstandigheden', zoals de Franse ontdekkingsreiziger François Jules Harmand meldde toen hij Attapeu in 1877 bezocht. Die reputatie leeft voort, want de stad heeft het hoogste malariacijfer van het land.
Oude legende
Die roerige geschiedenis doet de oude legende rond de naam Attapeu herleven. Toen de eerste Lao Loum-migranten in de streek arriveerden, vroegen ze aan de inheemse bevolking hoe hun stad heette.
De inwoners dachten dat de Lao naar een hoop uitwerpselen van waterbuffels wezen, itkapu in hun taal, en zeiden dat woord. Met een iets gewijzigde uitspraak die beter paste bij het accent van de Lao Loum, ontstond de naam 'waterbuffelpoep'.
Kloosterschool Franse stijl
Attapeu grossiert niet in toeristische attracties en de beste manier om van de stad te genieten is door de grillige, rode modderstraten slenteren, het zorgeloze tempo in je opnemen en een babbeltje maken met de hartelijke inwoners. Ga 's avonds naar de zuidkant van de stad, waar je aan de hoge oever van de Xe Kong kunt genieten van de zonsondergang. De enige echte bezienswaardigheid is de grote wat, de tempel, in hartje stad. Aan de noordkant van het terrein staat een fraaie kloosterschool in Franse stijl, vrij opvallend naast de opzichtige architectuur van de moderne tempel.
Als je per bus arriveert via de nieuwe Route 18B, let dan op het monument bij het busstation ter herinnering aan de Laotiaans-Vietnamese samenwerking tijdens de oorlog. Daarop zijn soldaten van de Pathet Lao en het Noord-Vietnamese leger afgebeeld die met vlaggen wapperen en kalashnikovs omhooghouden. Het monument is een bijna identieke kopie van dat in Muang Phin, in de provincie Savannakhet. Het werd uiteraard door de Vietnamezen gemaakt.
